çiçek elması ne demek?
Çiçek elması (Malus), gülgiller
(Rosaceae) familyasına
dahil olan Maloideae alt
familyasının örnek
cinsidir ve bu cins içinde
yer alan 30-35 kadar, yaprak döken, küçük ağaç ya da
çalı nitelikli bitki
türleri ile bunların meyvelerinin
de genel adıdır.
Ana yurdu kuzey yarı kürenin ılıman iklimli Asya,
Avrupa ve Kuzey Amerika
bölgeleri olan bu cinsin en tanınmış türü, Malus
sieversii'den insanlarca türetilmiş olan
elma (Malus domestica), yani sofra/kültür/bahçe
elmasıdır. Ayrıca bu cins içinde, temelde süs
ağacı olarak değerlendirilen, kiraz büyüklüğünde
meyve veren ve Doğu Asya'dan gelen Japon çiçek
elması (Malus floribunda) ve Sibirya
çiçek elması (Malus baccata) gibi
türler de vardır.
Özellikleri
Elmaların çiçekleri
Çiçek elmalarının çiçekleri 2 ila 5 santim genişliğinde olurlar ve çoğu
zaman birbirlerinden ayrı dururlar. Bir tas şeklinde büyüyen çiçekleri 5
yapraklıdır.
Çiçeğin alt kısımı kova şeklindedir ve içinde 15 ila 50 adet arası
toziplikleri bulunur. Bu Ipliklerin kendileri beyaz olur ve uçlarında
sarı toz torbacıkları bulunur.
Meyveleri
En tanınmış çiçek elmaları tabi yuvarlak ve yenilebilen çiçek elmalardır
ama bazı türlerini çiğ olarak yemek mümkün değildir. Çekirdekleri siyah
ya da kahverengidir.
Türler
40 ila 55 adet tür tanınmış Malus-türleri (çiçek elmaları) ve ayrıca
bunların bir de yöresel melez'leri vardır:
- Malus aldenhamensis
- Malus angustifolia, Güney çiçek
elması
(ABD)
- Malus × arnoldiana (M. baccata × M. floribunda)
- Malus × atrosanguineum (M. halliana × M. sieboldii)
- Malus baccata, Sibirya çiçek
elması
- Malus bracteata ABD
- Malus brevipes (Asya)
- Malus coronaria, Tatlı çiçek
elması (doğu Kuzey
Amerika)
- Malus dasyphylia – Kültür elmasının ata'sı.
- Malus × domestica, Elma veya kültür elması
(kökleri Avrasya'da)
- Malus florentina (İtalya)
- Malus floribunda, Japon çiçek
elması ya da Mercan çiçek elması
(Japonya)
- Malus formosana (Taivan)
- Malus fusca, Oregon çiçek elması
(Kuzey Amerika'nın kuzeybatısı)
- Malus glabrata, Biltmore çiçek elması (ABD)
- Malus glaucescens (Kuzey Amerika)
- Malus halliana, Halls çiçek
elması
(Japonya ve Çin)
- Malus hilleri
- Malus honanensis (Çin)
- Malus hupehensis, Çay çiçek elması
(Çin)
- Malus ioensis, Lowa çiçek elması
(batı kuzey Amerika)
- Malus kansuensis (batı Çin)
- Malus lancifolia (ABD)
- Malus × magdeburgensis (Almanya)
- Malus mandschurica, Mançurya çiçek
elması (doğu Asya)
- Malus melliana (Çin)
- Malus niedzwetskyana (Orta Asya)
- Malus platycarpa (ABD)
- Malus praecox – Kültür elmalarının bir atası
- Malus prattii (Çin)
- Malus prunifolia, Armut yapraklı çiçek
elması (Çin)
- Malus pumila (batı Asya ve doğu Avrupa)
- Malus × purpurea, Kızıl çiçek elması (M. atrosanguinea × M.
niedzwetskyana)
- Malus rockii (Çin)
- Malus sargentii, Sargent çiçek
elması (Syn.: M. toringo ssp.
sargentii) (Japan)
- Malus sieboldii, Toringo çiçek
elması (Syn.: M. toringo) (doğu
Asya, Japonya)
- Malus × scheideckeri
- Malus sikkimensis (Himalaya)
- Malus sieversii, Asya çiçek
elması, asıl kültür elmasının atası
(Kazakistan)
- Malus × soulardi
- Malus spectabilis, Çin çiçek elması
(Asya, Çin)
- Malus sublobata
- Malus sylvestris, Avrupa çiçek
elması, Kültür elmasının
atalarından birisidir (batı Asya ve doğu Avrupa).
- Malus toringoides (batı Çin)
- Malus transitoria (Çin'in kuzeybatısı)
- Malus trilobata Türkiye, Yunanistan, Suriye, Lübnan, Israil.
- Malus tschonoskii, Yün çiçek elması
(Japonya)
- Malus yunnanensis, Yunnan çiçek
elması (Çin'in güneybatısında)
- Malus × zumi, Süs çiçek elması,
yaban türü yoktur. Farklı türleri vardır. Bazılarının koyu kırmızı
çiçekleri olur.
Galeri
Dosya:Malus florentina2.jpg|Malus florentina Ağacı Dosya:Malus
florentina1.jpg|Malus florentina Meyveleri Dosya:Malus
sikkimensis0.jpg|Malus sikkimensis Meyveleri
Kaynakça
- :de:Äpfel Alman Wikipedia'si 31.05.06'daki
hali
Orijinal kaynak: çiçek elması. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.
Kategoriler